💼 Kamulaştırma Bedelinin Geri Ödenmesinde Faiz Muafiyeti | Geçici Madde 13 (7139 S.K.)
📅 Yürürlük Tarihi: 19.04.2018
📘 Dayanak: 7139 Sayılı Kanun, Madde 30
📌 İlgili Konu: Kamulaştırma bedelinin geri ödenmesi ve faiz uygulamasına dair geçici düzenleme
📜 Geçici Madde 13 – Kanun Metni
“Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla kamulaştırma sebebiyle idarece ödenmiş olan ancak istinaf ve temyiz incelemesi sonucu kesinleşen yargı kararları uyarınca geri ödenmesi gereken kamulaştırma bedellerine ilişkin idare tarafından yapılan ödeme tarihi ile geri ödemeye dair yazının ilgilisine tebliğ edildiği tarih arasındaki süre için faiz alınmaz.”
“Geri ödemeye ilişkin yazının bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce borçlusuna idarece tebliğ edilmiş olması veya borçlu hakkında icra takibine başlanmış olması halinde, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar ödenmemiş olan alacaklar için bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödenmesi şartıyla faizin tahsilinden vazgeçilir.”
⚖️ Madde Ne Getiriyor?
| Konu | Açıklama |
|---|---|
| 🔄 Geri ödeme yükümlülüğü | Kamulaştırma bedeli yanlış ödenmiş ve geri isteniyor |
| 🧾 Yargı kararı | İstinaf veya temyiz kararıyla bedelin iadesi gerekiyor |
| ⏳ Faiz istisnası | Ödeme tarihi ile tebligat tarihi arasına faiz işletilmiyor |
| 📅 Şartlı muafiyet | Tebligat önceden yapılmışsa, 3 ay içinde ödeme yapılırsa faiz affı uygulanır |
🧠 Hukuki Yorum ve Açıklama
1. Faiz Alınmayan Süre:
Kamulaştırma bedeli idare tarafından ödenmişse ve mahkeme kararıyla geri isteniyorsa:
- Ödeme tarihi (idarenin yaptığı ödeme)
- Tebliğ tarihi (geri ödeme talebinin malik/mirasçıya bildirildiği tarih)
👉 Bu iki tarih arasındaki süreye faiz işletilmez.
2. Tebligat Önceden Yapılmışsa:
- Geri ödeme yazısı, bu maddenin yürürlük tarihinden önce tebliğ edildiyse veya
- İcra takibi önceden başlatılmışsa
🔔 Şart: Borç 3 ay içinde ödenirse faiz alınmaz.
3. Hukuki Güvence ve Haklardan Feragat:
📌 Bu madde hükümlerinden yararlanan kişiler:
- 📛 Dava açamaz.
- ⚖️ Açılmış icra takipleri, ödeme süresi boyunca durur.
- 💼 Ödeme yapılınca takip sonlandırılır.
- 💸 İcra ve yargılama masrafı talep edilemez.
💬 Madde Kapsamı ve Amaç
Geçici Madde 13;
✅ Yargı kararıyla bedelin geri istenmesi gibi olağan dışı durumlarda,
✅ Vatandaşın faiz yükü altına girmemesi ve
✅ İdare-vatandaş ilişkilerinde ihtilafların hızla çözülmesi amacıyla getirilmiştir.
📌 Uygulama Rehberi – Kimler Faydalanabilir?
| Durum | Yararlanabilir mi? | Açıklama |
|---|---|---|
| 🔁 Bedel geri isteniyor | ✅ | Yargı kararı varsa |
| 📨 Tebligat yeni yapılmış | ✅ | Faizsiz ödeme yapılabilir |
| 🧾 Tebligat eski, ödeme yapılmamış | ✅ | 3 ay içinde ödeme şart |
| ⚖️ Dava açmış kişi | ❌ | Bu haktan yararlanamaz |
| 💼 İcra takibine uğramış kişi | ✅ | Takip durur, ödeme sonrası düşer |
✅ Örnek Uygulama Senaryosu
Senaryo:
Bir taşınmaz kamulaştırıldı ve idare 1.000.000 TL ödeme yaptı. Ancak mahkeme bu bedelin fazla olduğunu belirterek 300.000 TL’nin iadesine karar verdi.
- İdare bu bedeli 01.01.2017’de ödemişti.
- Tebligat 15.05.2018’de yapıldı.
- Geçici Madde 13, 19.04.2018’de yürürlüğe girdi.
Sonuç:
- 01.01.2017 – 15.05.2018 arası için faiz alınmaz.
- Malik, bu maddeye göre ödeme yaparsa faiz ödemekten kurtulur ve dava açamaz.
📌 Önemli Notlar
- Bu madde yalnızca belirli sürelerde yapılacak ödemeler için geçerlidir.
- Mahkeme kararı kesinleşmiş olmalıdır.
- İdare lehine bedel iadesi kararı bulunmalıdır.
⚖️ SONUÇ: Adil, Dengeleyici ve Geçici Bir Düzenleme
Geçici Madde 13;
- 👥 Vatandaşın faiz yükünü hafifletmekte,
- 🏛️ İdarenin geri ödeme sürecini kolaylaştırmakta,
- ⚖️ Yargı ve icra süreçlerinin barışçıl çözümle tamamlanmasını sağlamaktadır.
2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunundaki Orjinal Metni Aşağıda Verilmiştir ( Kanun için tıklayınız)
Tüm kanun maddesine erişmek için tıklayınız
İptal madde: E. 2018/99 K. 2021/14 03/03/2021 t. AyM K.
Bu Kanunun 12 nci maddesinin altıncı fıkrası hükümleri, görülmekte olan davalarda da uygulanır ve dava, dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddedilerek, dava açanların dosyalarının mahkeme tarafından ilgili valilik komisyonuna gönderilmesine karar verilir. Reddedilen davalarda yargılama gideri kamu üzerine bırakılır ve davalı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmez.
Ek madde: 19/04/2018 t. 7139 s. K. m.30
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla kamulaştırma sebebiyle idarece ödenmiş olan ancak istinaf ve temyiz incelemesi sonucu kesinleşen yargı kararları uyarınca geri ödenmesi gereken kamulaştırma bedellerine ilişkin idare tarafından yapılan ödeme tarihi ile geri ödemeye dair yazının ilgilisine tebliğ edildiği tarih arasındaki süre için faiz alınmaz. Geri ödemeye ilişkin yazının bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce borçlusuna idarece tebliğ edilmiş olması veya borçlu hakkında icra takibine başlanmış olması halinde bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar ödenmemiş olan alacaklar için bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödenmesi şartıyla faizin tahsilinden vazgeçilir.
Bu madde hükmünden yararlanan şahıslar bu konuyla ilgili dava açamazlar. Bu şahıslar hakkında başlatılmış icra takipleri ödeme süresince durur, ödemeyi müteakip sonlandırılır; icra ve yargılama masrafları talep edilmez.
