Kamulaştırma İşlemine Karşı Dava Açma Süreci: Bir Değerlendirme ve Yorum
Kamulaştırma, devletin veya kamu idarelerinin, belirli bir taşınmaz malı alabilme hakkını kullanmasıdır. Ancak bu işlem, bazen mal sahipleri için adaletsiz hissedilebilir. Bu noktada MADDE 14, kamulaştırma işlemlerine karşı başvurulabilecek hukuki yolları detaylandırır. Kamulaştırma işlemlerine karşı açılacak davalar, ilgili tarafların haklarını savunabilmeleri adına oldukça önemli bir süreçtir.
Dava Açma Süreci ve Zaman Çerçevesi 🕒
- Tebligat ve İlan Süresi:
Kamulaştırma işlemiyle ilgili tebligatın yapılmaması durumunda, mahkeme gazetesi aracılığıyla ilan yapar. Bu ilan, kamulaştırma işlemine karşı dava açma süresinin başlama noktasıdır. İlan tarihinden itibaren 30 gün içinde, idarî yargıda iptal ve maddi hatalar için adlî yargıda düzeltim davası açılabilir. Bu durum, ilgililerin haklarını koruma adına önemli bir fırsattır.
İdari Yargı ve Adli Yargı Süreçleri ⚖️
- İdari Yargıda Davalar Öncelikli Görülür:
Kamulaştırma işlemiyle ilgili iptal davaları, öncelikli olarak idari yargıda görülür. Bu, davaların hızlı bir şekilde sonuçlanmasını sağlamak adına önemli bir düzenlemedir. İdare, yapılan kamulaştırma işlemini hukuki açıdan denetlemek ve hata olup olmadığını tespit etmek amacıyla adli yargı yolunu kullanabilir.
Paydaşların Dava Hakkı ve İştirak Halinde Mülkiyet 🏠
- Paydaşların Hakları:
Eğer taşınmaz mal paylı mülkiyette ise, her paydaşın tek başına dava açma hakkı bulunur. Bu, paydaşların birbirinden bağımsız bir şekilde kendi haklarını savunmalarına olanak tanır. Müşterek mülkiyet durumunda da aynı hak geçerlidir. Paydaşların dava açma hakları, kamulaştırma işlemine karşı çıkmalarını kolaylaştıran bir mekanizma sunar.
Gerçek Malik ve Mirasçıların Dava Sürecine Dahil Edilmesi 👥
- Gerçek Malik ve Mirasçılar:
Kamulaştırma işlemi sırasında taşınmaz malın gerçek malikinin başka bir şahıs olduğu anlaşılırsa, dava bu gerçek malike yönlendirilir. Eğer eski malik vefat etmişse, mirasçıları da dava sürecine dahil edilerek işlem devam eder. Bu düzenleme, malikin mülkiyet hakkının devri durumunda yasal sürekliliği sağlar.
Dava Sonuçlarının Kapsamı 🔍
- Dava Açmayanları Etkilememe:
Kamulaştırma işlemleriyle ilgili olarak dava açmayanları etkileme söz konusu değildir. Yani, dava açan kişilerin elde ettiği sonuçlar, dava açmayan kişileri doğrudan etkilemez. Bu da, her bir davacının işlemine özgü bir sonuç doğurmasını sağlar ve mağduriyetin önüne geçilmesine yardımcı olur.
Sonuç ve Değerlendirme:
Kamulaştırma işlemleri, tarafların haklarını doğrudan etkileyen kritik bir konudur. MADDE 14, bu süreçte dava açma hakkı ve sürecine dair detaylı düzenlemeler getirmiştir. Kamulaştırmaya karşı çıkmak isteyen taşınmaz mal sahipleri, belirtilen süreler içinde dava açarak haklarını savunabilirler. Bu süreç, taşınmaz mal sahiplerinin haklarının korunmasına yönelik önemli bir hukuki mekanizmadır.
Kamulaştırma işlemleri, kamu idarelerinin kamu hizmetlerine yönelik ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla gerçekleştirilse de, mal sahiplerinin hakları da yasal çerçevede korunmalıdır. İşte bu noktada, MADDE 14, bu hakları savunabilecek bir zemin sunar. Kamulaştırma işleminin yasal ve adil bir şekilde yapılması için belirlenen bu kurallar, taşınmaz mal sahiplerinin güvenliğini sağlamayı amaçlar.
🔑 Sonuç olarak: Kamulaştırma sürecinde, doğru tebligat ve ilan yöntemleri ile ilgili başvuruların zamanında yapılması, mağduriyetlerin önlenmesi açısından oldukça kritik rol oynamaktadır.
2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunundaki Orjinal Metni Aşağıda Verilmiştir ( Kanun için tıklayınız)
Tüm kanun maddesine erişmek için tıklayınız
MADDE 14
Değişik madde: 24/04/2001 t. 4650 s. K. m.7 1
Kamulaştırmaya konu taşınmaz malın maliki tarafından 10 uncu madde gereğince mahkemece yapılan tebligat gününden, kendilerine tebligat yapılamayanlara tebligat yerine geçmek üzere mahkemece gazete ile yapılan ilan tarihinden itibaren otuz gün içinde, kamulaştırma işlemine karşı idarî yargıda iptal ve maddî hatalara karşı da adlî yargıda düzeltim davası açılabilir.
İdarî yargıda açılan davalar öncelikle görülür.
İştirak halinde veya müşterek mülkiyette, paydaşların tek başına dava hakları vardır.
İdare, kamulaştırma belgelerinin mahkemeye verildiği günden itibaren otuz gün içinde maddî hatalara karşı adlî yargıda düzeltim davası açabilir.
İdare tarafından, bu Kanun hükümlerine göre tespit olunan malike ve zilyede karşı açılan davaların görülmesi sırasında, taşınmaz malın gerçek malikinin başka bir şahıs olduğu anlaşıldığı takdirde, davaya bu gerçek malik, tapu malikinin daha önce öldüğü sabit olursa mirasçıları da dahil edilmek suretiyle devam olunur.
Açılan davaların sonuçları dava açmayanları etkilemez.İptal fıkra: E. 2024/101 K. 2024/232 25/12/2024 t. AyM K. ile iptal edilmiştir. 2
- MADDE 7
2942 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
”MADDE 14
Kamulaştırmaya konu taşınmaz malın maliki tarafından 10 uncu madde gereğince mahkemece yapılan tebligat gününden, kendilerine tebligat yapılamayanlara tebligat yerine geçmek üzere mahkemece gazete ile yapılan ilan tarihinden itibaren otuz gün içinde, kamulaştırma işlemine karşı idarî yargıda iptal ve maddî hatalara karşı da adlî yargıda düzeltim davası açılabilir.
İdarî yargıda açılan davalar öncelikle görülür.
İştirak halinde veya müşterek mülkiyette, paydaşların tek başına dava hakları vardır.
İdare, kamulaştırma belgelerinin mahkemeye verildiği günden itibaren otuz gün içinde maddî hatalara karşı adlî yargıda düzeltim davası açabilir.
İdare tarafından, bu Kanun hükümlerine göre tespit olunan malike ve zilyede karşı açılan davaların görülmesi sırasında, taşınmaz malın gerçek malikinin başka bir şahıs olduğu anlaşıldığı takdirde, davaya bu gerçek malik, tapu malikinin daha önce öldüğü sabit olursa mirasçıları da dahil edilmek suretiyle devam olunur.
Açılan davaların sonuçları dava açmayanları etkilemez.“ ↩︎ - https://www.lexpera.com.tr/Appendix/PUBLICATION_TR/RG801Y2025N32854P8_616580100_1.pdf ↩︎
