📜 Kamulaştırma Kanunu Madde 40 – Kaldırılan ve Saklı Tutulan Hükümler | Açıklamalı Anlatım
Kamulaştırma hukukunda zamanla değişen mevzuatlar, bazı hükümlerin yürürlükten kaldırılmasını ve bazı özel kanunların ise geçerliliğini korumasını gerektirmiştir. Bu geçişi ve istisnaları belirleyen hüküm, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 40. maddesidir.
📌 Madde 40 – Kanuni Metin
31.8.1956 tarih ve 6830 sayılı İstimlak Kanunu ile ek ve değişiklikleri,
8.7.1981 tarih ve 2487 sayılı Toplu Konut Kanunu’nun 5. maddesi ile
21.1.1982 tarih ve 2587 sayılı Kanunun geçici 2. maddesinin kamulaştırılan taşınmaz malın değerinin tespitine ilişkin hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.7.3.1954 tarih ve 6326 sayılı Petrol Kanunu ve değişiklikleri,
15.4.1955 tarih ve 6538 sayılı İstanbul Kapalıçarşısının Tamir ve İhyası Hakkında Kanun hükümleri ile
diğer özel kanunlardaki kamulaştırmaya ilişkin hükümler saklıdır.
🧩 Maddenin Açıklamalı Yorumu
1️⃣ Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
❌ 6830 sayılı İstimlak Kanunu (1956):
Uzun yıllar boyunca kamulaştırma işlemleri bu kanunla yürütülmüştür. 2942 sayılı yeni kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte bu yasa ve değişiklikleri tamamen kaldırılmıştır.
❌ 2487 sayılı Toplu Konut Kanunu’nun 5. maddesi ve
❌ 2587 sayılı Kanunun geçici 2. maddesi:
Bu maddelerde taşınmaz bedellerinin belirlenmesine dair hükümler yer almaktaydı. Ancak yeni sistemde taşınmaz değeri tespiti, 2942 sayılı Kanun’un 11. maddesi gibi modern esaslara göre yapılmaktadır.
2️⃣ Saklı Tutulan Özel Kanunlar
✅ 6326 sayılı Petrol Kanunu:
Petrol arama ve işletme faaliyetlerinde bazı durumlarda kamulaştırma gerekebilir. Bu gibi hallerde Petrol Kanunu’ndaki hükümler geçerliliğini sürdürmektedir.
✅ 6538 sayılı Kapalıçarşı Kanunu:
İstanbul Kapalıçarşı’sına özgü tarihi ve teknik nedenlerle hazırlanan bu özel düzenleme de kamulaştırma süreci açısından uygulanmaya devam etmektedir.
✅ Diğer Özel Kanunlar:
Bazı alanlar (maden, turizm, enerji, askeri tesisler vb.) için çıkarılmış özel kanunlarda kamulaştırma hükümleri varsa, bu hükümler de geçerliliğini korur.
🏛️ Uygulamada Ne Anlama Geliyor?
🔹 Artık 6830 sayılı eski yasa ve onun benzeri geçici/yardımcı hükümler uygulanmaz.
🔹 Ancak bazı sektörlere özel kanunlarda kamulaştırma düzenlemeleri varsa (örneğin Petrol Kanunu gibi), bu özel düzenlemeler hâlen yürürlüktedir.
🔹 Uygulayıcılar (idare, mahkeme, bilirkişi) için bu ayrım önemlidir. Hangi düzenlemenin geçerli olduğu, kamulaştırma türü ve amacıyla doğrudan ilişkilidir.
2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunundaki Orjinal Metni Aşağıda Verilmiştir ( Kanun için tıklayınız)
Tüm kanun maddesine erişmek için tıklayınız
31.8.1956 tarih ve 6830 sayılı İstimlak Kanunu ile ek ve değişiklikleri, 8.7.1981 tarih ve 2487 sayılı Toplu Konut Kanununun 5 inci maddesi ile 21.1.1982 tarih ve 2587 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinin kamulaştırılan taşınmaz malın değerinin tespitine ilişkin hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.
7.3.1954 tarih ve 6326 sayılı Petrol Kanunu ve değişiklikleri, 15.4.1955 tarih ve 6538 sayılı İstanbul Kapalıçarşısının Tamir ve İhyası Hakkında Kanun hükümleri ile diğer özel kanunlardaki kamulaştırmaya ilişkin hükümler saklıdır.
