🏠 Kamulaştırılan Taşınmazın Geri Alınması (KK Madde 22 Açıklamalı)
📜 Kanun Metni Özeti
Kamulaştırmanın kesinleşmesinden sonra taşınmazın, kamu yararına tahsisi lüzumu kalmazsa, bu durum malik veya mirasçılara tebliğ edilir. Malik, bedeli faiziyle geri ödeyerek taşınmazı 3 ay içinde geri alabilir.
🚧 Uygulamada Karayolları Örneği: Otoyol Projesi Geri Dönüşü
Senaryo:
Karayolları Genel Müdürlüğü, bir köyden geçecek otoyol projesi için kamulaştırma yaptı. Ancak çevre düzeni planı değişti ve güzergâh farklılaştı. Bu durumda kamulaştırılan taşınmaz artık kamu hizmeti amacıyla kullanılmayacaktır.📨 Maliklere 7201 sayılı Tebligat Kanunu uyarınca bildirim yapılır.
💵 Malik, aldığı bedeli ve faizini 3 ayda ödeyerek taşınmazı geri alabilir.
📅 Geri Alma Süresi ve Şartları
| Şart | Açıklama |
|---|---|
| 📬 Tebligat | Kullanım ihtiyacının kalmadığı malike/mirasçılara bildirilir. |
| 💰 Geri ödeme süresi | Bedel + faiz 3 ay içinde ödenirse taşınmaz geri alınabilir. |
| ⏳ 1 yıl içinde iade edilirse | Faiz alınmaz. |
| 🕔 5 yıl geçerse | Geri alma hakkı tamamen düşer. |
| ❌ Kabul etmeme | Malik teklifi reddederse 23. maddeye göre başkaca hak iddia edemez. |
| 🔄 Başka idare isterse | 30. maddeye göre başka idareye tahsis yapılabilir. |
⚠️ Dikkat Edilecek Noktalar
- 🕒 5 yıl kuralı çok kritiktir: Kamulaştırmanın kesinleşmesinden itibaren 5 yıl geçmişse geri alma hükümleri uygulanamaz.
- 👥 Mirasçılar da aynı haklara sahiptir ancak süre ve faiz koşullarına tabidir.
- 🏢 Başka bir kamu kurumu taşınmazı kendi hizmeti için talep ederse, malik artık geri alma hakkını kullanamaz.
🧠 Pratik Örnek
Olay:
Karayolları Genel Müdürlüğü, 2021’de otoyol için bir köylünün tarlasını kamulaştırdı. 2022’de proje güzergâhı değişti ve taşınmaz kullanılmadı.Gelişme:
2023’te KGM, 7201 sayılı Kanun’a uygun tebligatla durumu bildirdi.
Malik 3 ay içinde kamulaştırma bedeli + faizini ödeyerek tarlasını geri aldı.🔔 Ancak bu işlem 2026’ya kadar yapılmazsa, geri alma hakkı ortadan kalkar.
📌 İlgili Mevzuat Hükümleri
- Kamulaştırma Kanunu Madde 22
- 7201 sayılı Tebligat Kanunu
- 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu Madde 23
- Kamulaştırma Kanunu Madde 30 (taşınmazların başka kamu kurumuna devri)
2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunundaki Orjinal Metni Aşağıda Verilmiştir ( Kanun için tıklayınız)
Tüm kanun maddesine erişmek için tıklayınız
Kamulaştırmanın kesinleşmesinden sonra taşınmaz malların kamulaştırma amacına veya kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmaması halinde, keyfiyet idarece mal sahibi veya mirasçılarına 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulur. Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıları, kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte üç ay içinde ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir. İade işleminin kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra bir yıl içinde gerçekleşmesi hâlinde kamulaştırma bedelinin faizi alınmaz.
Değişik fıkra: 10/09/2014 t. 6552 s. K. m.1001
Bu madde hükümlerine göre taşınmaz malı geri almayı kabul etmeyen mal sahibi veya mirasçılarının 23 üncü maddeye göre geri alma hakları da düşer.
Ek fıkra: 10/09/2014 t. 6552 s. K. m.1001
Bu madde hükümleri, kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması hâlinde uygulanmaz.
Ek fıkra: 10/09/2014 t. 6552 s. K. m.1001
Ancak, kamulaştırılan taşınmaz mala kamulaştırmayı yapan idare dışında başka bir idare, kamulaştırma yoluyla gerçekleştirebileceği bir kamu hizmeti amacıyla istekli olduğu takdirde, yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmayarak bu Kanunun 30 uncu veya 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 23 üncü maddesine göre işlem yapılır.
- MADDE 100
2942 sayılı Kanunun;
a) 22 nci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “ve bedelinin” ibaresi metinden çıkarılmış, ikinci ve üçüncü cümleleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, dördüncü cümlesi yürürlükten kaldırılmış, birinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıları, kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte üç ay içinde ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir. İade işleminin kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra bir yıl içinde gerçekleşmesi hâlinde kamulaştırma bedelinin faizi alınmaz.”
“Bu madde hükümlerine göre taşınmaz malı geri almayı kabul etmeyen mal sahibi veya mirasçılarının 23 üncü maddeye göre geri alma hakları da düşer.
Bu madde hükümleri, kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması hâlinde uygulanmaz.”
b) 23 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ikinci” ibaresi “dördüncü” şeklinde değiştirilmiş ve maddeye ikinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Birinci ve ikinci fıkrada belirtilen süreler geçtikten sonra kamulaştırılan taşınmaz malda hakları bulunduğu iddiasıyla eski malikleri veya mirasçıları tarafından idareden herhangi bir sebeple hak, bedel veya tazminat talebinde bulunulamaz ve dava açılamaz.” ↩︎ - MADDE 100
2942 sayılı Kanunun;
a) 22 nci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “ve bedelinin” ibaresi metinden çıkarılmış, ikinci ve üçüncü cümleleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, dördüncü cümlesi yürürlükten kaldırılmış, birinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıları, kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte üç ay içinde ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir. İade işleminin kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra bir yıl içinde gerçekleşmesi hâlinde kamulaştırma bedelinin faizi alınmaz.”
“Bu madde hükümlerine göre taşınmaz malı geri almayı kabul etmeyen mal sahibi veya mirasçılarının 23 üncü maddeye göre geri alma hakları da düşer.
Bu madde hükümleri, kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması hâlinde uygulanmaz.”
b) 23 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ikinci” ibaresi “dördüncü” şeklinde değiştirilmiş ve maddeye ikinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Birinci ve ikinci fıkrada belirtilen süreler geçtikten sonra kamulaştırılan taşınmaz malda hakları bulunduğu iddiasıyla eski malikleri veya mirasçıları tarafından idareden herhangi bir sebeple hak, bedel veya tazminat talebinde bulunulamaz ve dava açılamaz.” ↩︎ - MADDE 100
2942 sayılı Kanunun;
a) 22 nci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “ve bedelinin” ibaresi metinden çıkarılmış, ikinci ve üçüncü cümleleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, dördüncü cümlesi yürürlükten kaldırılmış, birinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıları, kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte üç ay içinde ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir. İade işleminin kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra bir yıl içinde gerçekleşmesi hâlinde kamulaştırma bedelinin faizi alınmaz.”
“Bu madde hükümlerine göre taşınmaz malı geri almayı kabul etmeyen mal sahibi veya mirasçılarının 23 üncü maddeye göre geri alma hakları da düşer.
Bu madde hükümleri, kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması hâlinde uygulanmaz.”
b) 23 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ikinci” ibaresi “dördüncü” şeklinde değiştirilmiş ve maddeye ikinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Birinci ve ikinci fıkrada belirtilen süreler geçtikten sonra kamulaştırılan taşınmaz malda hakları bulunduğu iddiasıyla eski malikleri veya mirasçıları tarafından idareden herhangi bir sebeple hak, bedel veya tazminat talebinde bulunulamaz ve dava açılamaz.” ↩︎
