🏗️ Kamulaştırmadan Vazgeçme Hakkı Nedir?
🛣️ Karayolları Genel Müdürlüğü Projeleri Üzerinden Anlatım
Kamulaştırma, kamu yatırımlarının önünü açmak için hayati bir araçtır. Ancak her proje hayata geçirilecek diye bir garanti yoktur. Karayolları Genel Müdürlüğü gibi kurumlar, çeşitli sebeplerle bir projeden vazgeçebilir. İşte tam da bu noktada Madde 21 devreye girer.
🔍 İdarenin Vazgeçme Yetkisi (KGM Örneğiyle)
🔸 KGM, bir otoyol projesi için kamulaştırma kararı almış olabilir.
🔸 Ancak jeolojik sorunlar, maliyet artışı veya alternatif güzergâh bulunması gibi sebeplerle projeden tek taraflı olarak vazgeçebilir.
🔸 Bu karar, kamulaştırma kararı veren yetkili makamın onayıyla alınır.
🔸 Vazgeçme kısmen (örneğin sadece bir köy güzergâhı) veya tamamen (tüm otoyol projesi) olabilir.
⚖️ Dava Sırasında Vazgeçmenin Sonuçları
🧾 Kamulaştırma süreci mahkemeye taşınmışsa ve KGM bu sırada vazgeçerse:
- 💰 Dava harç ve masrafları
- ⚖️ Avukatlık ücreti
➡️ KGM’nin sorumluluğundadır.
Bu, vatandaşların süreçte mağdur olmasını engelleyen bir koruma mekanizmasıdır.
🧠 Gerçekçi Senaryo: Otoyol Projesinde Vazgeçme
Senaryo:
Karayolları Genel Müdürlüğü, A şehri ile B şehri arasında yeni bir otoyol planlar. Bu kapsamda, kamulaştırma için karar alınıp bazı taşınmazlar mahkemeye taşınır. Ancak güzergâhın heyelan riski taşıdığı tespit edilir ve KGM projeden vazgeçer. Bu durumda:
- 🧾 KGM, mahkeme masraflarını öder.
- ⚖️ Avukatlık ücretleri karşı tarafa ödenir.
- 🧑🌾 Malik zarara uğramadan süreçten çıkmış olur.
📌 Tablo: Kamulaştırmadan Vazgeçme Süreci (KGM Örneği)
| Aşama | Açıklama |
|---|---|
| 🗂️ Karar alma | KGM, proje iptalini kararlaştırır. Yetkili merciin onayı gerekir. |
| ⛔ Dava açılmamışsa | Süreç sonlandırılır, hukuki sorumluluk doğmaz. |
| ⚖️ Dava açılmışsa | Masraflar ve avukatlık ücretleri KGM’ye yüklenir. |
| 🔄 Kısmi vazgeçme | Sadece belirli parsellerden veya güzergâhlardan vazgeçilebilir. |
| 🧾 Tam vazgeçme | Proje tümüyle iptal edilir. Tüm işlemler geri alınır. |
🚧 Uygulamada Sık Karşılaşılan Durumlar
- 📍 Alternatif Güzergâh Belirlenmesi
Karayolları projelerinde sık görülür. Çevresel, teknik ya da sosyal nedenlerle proje rotası değiştirilir. - 📉 Bütçesel Kısıtlar
Proje maliyetlerinin öngörülemeyen ölçüde artması durumunda kamulaştırmadan geri dönülebilir. - 🌍 Jeolojik Riskler veya Afet Tehdidi
Zeminin uygun olmaması veya heyelan riski gibi doğa kaynaklı sorunlarda KGM geri adım atabilir.
2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunundaki Orjinal Metni Aşağıda Verilmiştir ( Kanun için tıklayınız)
Tüm kanun maddesine erişmek için tıklayınız
MADDE 21
İdare kamulaştırmanın her safhasında kamulaştırma kararı veren ve onaylayan yetkili merciin kararı ile kamulaştırmadan tek taraflı olarak kısmen veya tamamen vazgeçebilir. Şu kadar ki, dava sırasında vazgeçme halinde dava giderleri ile harç, harcanan emek ve işin önemi gözetilerek mahkemece maktuen takdir olunacak avukatlık ücreti idareye yükletilir.
